İstanbul’da, geçen cumartesi günü meydana gelen ve Anadolu yakasının pek çok noktasında sarsıntıya neden olan deprem, olası Marmara depremi tartışmalarını yine alevlendirdi.
Bilim Akademisi Üyesi Yer Bilimci Prof.Dr. Naci Görür, Bingöl depreminin ardından açıklamalarda bulundu. Naci Görür, “Karlıova’dan Doğu Anadolu Fayı başlar, Adana’ya kadar devam eder. Kuzey Anadolu Fayı da Karlıova’dan başlar, İstanbul’a kadar devam eder. Karlıova zonu bu iki fayın kesiştiği yeri ifade eder. Dün meydana gelen 5.3’lük deprem bu zonda meydana gelmekle beraber, Doğu Anadolu fayının üzerinde değildi.
Bu faya paralel bir fay üzerinde meydana geldi. Bu bölgeye sıkıntılı dedim bunun nedeni de Doğu Anadolu fayı üzerinde deprem beklediğimiz bir yer var o da Karlıova, Göynük arasında Bingöl kesiminde bu alan en son depremi 1876 yılında üretti ve o zaman 7.2 büyüklüğünde bir deprem üretmişti. Ve oranın şu anda en az 7 büyüklüğünde deprem üretme potansiyeli var. Dünkü deprem meydana gelince bu zon içerisinde, aynı bölgede olan depremler birbirlerini tetikleme, birbirlerine stres transfer etmek gibi özellikleri olabilir. Yedisu dediğimiz alanda da deprem bekliyoruz, gerçekten ben endişeleniyorum. Yakın bir gelecekte Yedisu fayı üzerinde de deprem olabilir. Dünkü depremin olduğu yerde de bir tarafında sıkıntı var büyük deprem bekliyoruz, bir diğer tarafında da sıkıntı var” diye konuştu.
‘İSTANBUL’DA 4-5 MİLYON KİŞİ CİDDİ HASAR GÖREBİLİR’
“Hazır olmadığımızı küçük depremler bile gösteriyor” diyen Görür, “Şu ana kadar İstanbul’da olan depremcik diyebileceğimiz, küçük depremlerde bile yıkımların hasarların olduğunu görüyoruz. Değişik rakamlar var, Çevre Şehircilik Bakanımız çıkıyor 200 bin binanın dönüşmesi lazım diyor. 200 bin bina demek minimumdan alıp 4 katlı deseniz her birinde de 2 daire dersek 8 daire yapar her bina da 200 bini 8’le çarparsanız 1 milyon 600 bin daire demektir.
Her bir dairede 4 kişi yaşadığını düşünseniz. Demek ki olası bir depremde can güvenliği olmayan 4-5 milyon insan buluyorsunuz. Tabii bu binaların hepsinin bir depremde yıkılacağını düşünmeyin ama 4-5 milyon insan deprem çok ciddi yara alabilir hasar alabilir diye düşünün” şeklinde konuştu.
‘KÜÇÜKÇEKMECE BARAJI’NIN DEPREME KARŞI AYAKTA DURABİLECEĞİNİ SANMIYORUM’
Naci Görür, “Yapı stoku itibariyle hazır değil. İstanbul’u depreme hazırlamak yapı stoğuyla da olmaz. Halk zaten depreme hazır değil. Beklediğimiz deprem olduğu zaman İstanbul’da doğalgazdan ne kadar yangınlar ve patlama olacağını bilmiyoruz. İstanbul’da barajlar deprem sırasında barajlar ayakta kalacak mı acaba? Ben Küçükçekmece Barajı’nın depreme karşı ayakta durabileceğini hiç sanmıyorum. Deprem olunca milyonlarca ton moloz ortaya çıkacak. Bu molozu nasıl kaldıracaksınız? Nereye bunları yığacaksınız? Bunları gömmekle bitmiyor. Toprağa gömerseniz insanları besin zinciri vasıtasıyla zehirlersiniz, ülkede kanseri patlatırsınız hastalığı yayarsınız. Bu konularda hazırlığınız olması lazım. Marmara Bölgesi Türkiye’nin kalbi bu iş gücü kaybını, bunu çalıştırmak düğmeye basarak olmaz, aylarca yıllarca sürebilir” şeklinde konuştu.
ŞÜKRÜ ERSOY: KARA ÜZERİNE ÇIKTI
AFAD’ın merkez üssünü Kartal, büyüklüğünü 3.9, Kandilli Rasathanesi’nin ise merkez üssünü Sultanbeyli büyüklüğünü 4.2 olarak açıkladığı depremle ilgili konuşan Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi Dekanı Deprem ve Tsunami Uzmanı Prof. Dr. Şükrü Ersoy, şunları söyledi:
“Türkiye’de her yıl, 24 bin deprem olur. Bu da her ay yaklaşık 2 bin tane deprem demektir. 4 büyüklüğünü hesaba katarsak, 4 büyüklüğünde 150’ye yakın deprem oluyor. 3.9 büyüklüğündeki normal bir deprem buna rağmen bu kadar tedirgin etmesi, bu kadar insanları korkutmasının nedeni İstanbul’da olması.
Biz Marmara Bölgesi’nde 7’den büyük deprem bekliyoruz. Marmara Bölgesi’nde 28 milyon kişi yaşıyor. 6 milyona yakın konut var. Marmara Bölgesi’nde böyle bir deprem ciddi bir maliyet demektir. Bazı hesaplara göre 100 milyar dolar ekonomik kayıp meydana gelebilir, 50 bin bina çökebilir.”
‘KUZEY ANADOLU FAYI’NIN İKİNCİ KOLLARI KARA ÜZERİNE ÇIKTI’
“Depreme hazırlık yapmazsak büyük bir kumar oynuyoruz demektir ” diyen Prof. Dr. Ersoy, “45 saniyede 100 milyar dolar kaybetmek çok ciddi paradır. Deprem olmayan her süreyi iyi değerlendirmek gerekiyor. Kartal’da olan depremin diğerlerinden farklı ele alınması gerekiyor.
Gelecek depremleri biz deniz içerisinde bekliyoruz. Fakat Kartal’daki bu deprem kara üzerinde meydana geldi. Kuzey Anadolu Fayı’nın ikinci kollarının bir kaç tanesinin kara üzerine çıktığını biliyoruz” dedi.
‘DEPREM OLMADAN YIKILABİLECEK YÜZLERCE BİNA VAR’
Prof. Dr. Şükrü Ersoy, şunları ifade etti:
“Deprem olmadan yıkılabilecek yüzlerce bina var. Bunu vatandaş da biliyor, yetkililer de biliyor. Hazır olmayan yapı stoğunun zemini de gözetilerek, bir an önce depreme hazırlanması gerekiyor.
Çünkü bundan sonraki depremler 3.9 değil 7’ye varacak hatta 7.5’e varacak depremler olabilir. 3.9 normal bir deprem ülkemizde her iki günde bir oluyor zaten, Marmara’da olunca biraz daha anlam kazanıyor. Çünkü nüfus potansiyeli açısından vereceği zararlar açısından elbette endişe duyuluyor.”
‘YENİ AKTİF FAYLAR DA ORTAYA ÇIKABİLİR’
CNN TÜRK canlı yayınına katılan Deprem Uzmanı Doç. Dr. Yıldırım Güngör, “İstanbul’da her hangi bir noktasında depremin olabileceğini bilmeliyiz. Türkiye’de 550’nin üzerinde aktif fay var. Bu tür depremlerde yeni aktif faylar da ortaya çıkabilir. Bunlardan biri de bu.” dedi.
“Öncü bir deprem mi?” sorusuna yanıt veren Güngör, “Öncü bir deprem demek bilimsel olarak şarlatanlıktır. Bu bunun öncü olduğunu göstermez. Ben buradayım doğa hareket halinde. İstanbul’u depremden nasıl kurtartacağımızı düşünmemiz gerekiyor.” dedi.
DEPREM NEDEN BU KADAR ŞİDDETLİ HİSSEDİLDİ?
Deprem uzmanı Prof. Dr. Şener Üşümezsoy, Haber Global’de yaptığı açıklamada “17 Ağustos depreminden sonra kuzeye doğru giden hatlarda depremler oldu. Kartal, Tuzla gibi. Yalova-Çınarcık fayını otoyol gibi görürsek bu da kuzeye giden kollarda olan depremlerden biri. Büyük İstanbul depremi Adalar’ın güneyinden geçen fay, onunla ilgisi yok. İkincil kollarda olan depremler. Şehir içinden geçtiği için şiddetinin yüksek hissettik” dedi.
TSUNAMİ AÇIKLAMASI
Beklenen büyük depremin deniz değil karada olma ihtimali üzerinde duran ve tsunami olasılığını değerlendiren Jeolog Prof. Dr. Okan Tüysüz de NTV’de yaptığı açıklamada, “Evet söz konusu. Bu konuda yapılmış çalışmalar var. Ülkemize baktığımız zaman genelde 6’yı geçen depremlerde bu tür olaylar gerçekleşiyor. Marmara için de böyle bir tehlike var. Daha çok su altında neden olacağı değerlendiriliyor. Marmara Bölgesi ciddi büyük bir depremle karşı karşıyadır.” dedi.
