HABER ARAŞTIRMA – Son 16 yılda ise Avrupa’dan Türkiye’ye gelen plastik atıklar 196 kat arttı. Ticaret Bakanlığı, Avrupa’dan ithal edilen atıkların yüzde 50’den fazlasını oluşturan polimer atık ithalatını geçtiğimiz haftalarda yasakladı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından lisans verilerek usulüne uygun dönüşümü gerçekleştiren bir geri dönüşüm tesisinde atığın, tesise gelişi ve ürün olarak çıkışına kadar dönüşüm serüvenini yerinde gözlemledik.
“Ön ayrıştırma”
Kocaeli Çayırova’da bulunan Tanrıkulu Plastik Pet Levha Fabrikası’nı, Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Mustafa Tanrıkulu ile gezdik.. Atıklar önce tartıldıktan sonra depolama alanına alınıyor ve iş makinesi yardımıyla tamamen ön ayrıştırma bandına alınıyor. Burada, cinsine, rengine, polimerine, evsafına göre ayrıştırılıyor. Daha sonra parçalama biriminde küçük parçalar haline getiriliyor.
Çok küçük parçalara ayrıldıktan sonra yine bir bant üzerinden yıkama bölümüne ulaşıyor, soğuk ve sıcak olmak üzere iki aşamada yıkanıyor. Yıkama işlemi biten atıklar büyük çuvallara doldurularak stok alanına alınıyor. Elek altı malzemenin ve yıkama havuzunda kullanılan suyun arıtılıp arıtılmadığını sorduğumuz tesis yetkilisi Mustafa Tanrıkulu, elek altı denilen daha küçük parçalar halindeki malzemenin tekrar granül haline getirilerek kullandığını belirterek yıkamada kullanılan suyu arıtma cihazlarında arıtarak tekrar yıkama havuzlarına gönderildiğini söyledi.
‘Ham madde ve ambalaj’
Yıkamadan sonra stok alanına alına atıklar eksüder denilen büyük bir kazana alınıyor ve 180 derecede eritiliyor. Eriyen atığa kalın film şekli veriliyor. Belirlenen ölçülere uygun hale gelmesi için kenarları kesilerek rulo haline getiriliyor. Üretilen rulo halindeki filmler ham madde olarak satılıyor. Ayrıca geri dönüştürülerek üretilen filmler termoform teknolojisiyle yumurta ambalajları, sızdırmaz kaplar gibi ürünlere dönüştürülüyor. Ambalajlarda gıdanın temas ettiği kısım petrokimyadan üretilen kaplama ile kaplanırken arada kalan kısım ise geri dönüşümden elde edilen ham maddeden üretiliyor.
‘Denetim etkin olmalı’
Tanrıkulu, atık sektöründe denetim mekanizmalarının daha etkin olması gerektiğine dikkat çekerek, “Biz yüzde 100 geri dönüşüm yapıyoruz. Doğayı kirletmiyoruz. Yaptığımız işle doğayı temizliyoruz. Şu an yasaklanan şey çöp değil. Atık işlenilebilir ham madde. Atık deyince aklımızda direk çöp algısı oluşuyor. Bu yüzde 100 geri dönüşümü sağlanabilen doğaya ve ekonomiye katkı sağlayan bir şey. Her sektörde bazı çürük yumurtlar vardır. Ama sektörün tamamın öyle olduğu anlamına gelmez. Art niyetli olanların yapılmak istenenin öne geçmesini engellemek lazım. Kurunun yanında yaş da yanmamalı” dedi.
