Lisan kanserinin lisanı oluşturan hücrelerin olağan yapısını yitirerek denetimsiz çoğalması ve büyümesiyle oluşan lezyonlar olduğunu söz eden Doç. Dr. Ela Araz Server, “Dil kanserleri erken devirde rastgele bir belirti göstermeyebilir. En erken belirtisi güzelleşmeyen ve kolay kolay kanayabilen yaradır. Kitlenin büyümesi ile lisanın etkilendiği bölgeye nazaran lisanda, kulakta, yanakta, yüzde ağrı; ağızdan kan gelmesi, uyuşma hissi, kasların tutulmasına bağlı lisan hareketinde zorluk, konuşma ve yutma zahmeti, teneffüs zorluğu üzere öbür belirtiler de görülebilir” diye konuştu.
Ağızda oluşan ve güzelleşmeyen yaralarda kesinlikle vakit kaybetmeden kulak-burun-boğaz tabibine başvurulması gerektiğinin altını çizen Doç. Dr. Server, şüphelenilen durumlarda alınacak biyopsi ile kesin teşhisin koyulabileceğini belirtti.
Lisan kanseri tedavisinde cerrahi, radyoterapi ve kemoterapi tekniklerinden biri ya da birkaçının birlikte kullanılabileceğini vurgulayan Doç. Dr. Server, hangi sistemin tercih edileceğine hastalığın evresini belirleyen tümörün büyüklüğü ve yaygınlığına, hastanın genel durumuna, kanserin yerleştiği bölgeye nazaran karar verileceğini söyledi.
Lisanın bir kısmının alınması gerekebilir
Erken evredeki tümörlerin hastanın genel durumu da müsaade ediyorsa cerrahi sistemle başarılı bir biçimde tedavi edilebileceğini belirten Doç. Dr. Server, başka durumlarda uygulanan teknikler hakkında şu bilgileri paylaştı:
“Küçük kitlelerde yalnızca lezyonun çıkarılması kâfi olur. Daha büyük kitlelerde ise ‘hemiglossektomi’ dediğimiz lisanın bir kısmının alınması gerekebilir. Kimi durumlarda cerrahi tedavi sonrası kemoterapi ve/veya radyoterapinin eklenmesi de gerekebilir. İleri evre tümörlerde ise, lisan kökünde yer alan lezyonlarda, hastanın genel durumu bozuksa cerrahi tedavi yerine radyoterapi ve kemoterapi başka farklı ya da birlikte tedavide kullanılabilir.”
40 yaş altında görülme sıklığı arttı
Lisan kanserlerinin ağız içi kanserlerin içinde en sık görülen tıp olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Server, “Özellikle 60-70 yaşlarda ve erkeklerde daha sık görülür. 40 yaş altı bireylerde ise görülme sıklığı yüzde 4’ün altına düşmektedir. Fakat son devirlerde 40 yaş altı hasta sayısında bir artış olduğu görülmektedir. Bu durum sigara ve alkole başlama yaşının düşmesi ve ağız kanserlerinin etiyolojisinde rol alan cinsel yolla bulaşan HPV enfeksiyonun artışı ile ilişkilendirilebilir” dedi.
Lisan kanserinde hastanın öyküsünün değerli olduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Server, hastalığın teşhisi konusunda ise şu bilgileri paylaştı:
“Hastada ve ailesinde kanser hikayesi, sigara, alkol kullanımı, kuşkulu cinsel alaka hikayesi teşhiste yardımcı olur. Muayenede yaranın formu, rengi, boyutu üzere bulgular tabipte kuşku uyandırır. En sonuncu teşhis kitleden alınacak biyopsi sonucuyla koyulur.”
Akciğer ve beyne metastaz yapabilir
Erken evrede yakalanan lisan kanserlerinin genelde lisanda hudutlu kalabilse de başka organlara yayılma ihtimalinin de kelam konusu olabileceğini belirten Doç. Dr. Server, “İlk olarak uzunluğundaki lenf nodlarına süzülürler. Ayrıyeten ileri evrelerde uzak organ metastazı dediğimiz akciğer, beyin üzere organlara yayılabilirler. Bu nedenle bu kanser cinsinde erken teşhis çok kıymet taşır. Erken evre lisan kanserleri tedavisi mümkün olan, hastanın ömür mühletini ve hayat kalitesini etkilemeden tedavi edilebilen kanserlerdir” tabirlerini kullandı.
Lisan kanserinin kesin nedeninin bilinmediğinin altını çizen Doç. Dr. Server genetik yatkınlığın dışında hastalığı tetikleyecek kimi davranışları şöyle sıraladı:
“Sigara içmek yahut tütün çiğnemek. Çok alkol tüketimi. Cinsel yolla bulaşan HPV enfeksiyonu. Meyve ve zerzevattan mahrum diyet. Berbat ağız hijyeni. Tırtıklı bozuk dişler, uygun olmayan diş protezi nedeniyle oluşan kronik ağız içi yaralanmalar.”
Meyve ve zerzevattan mahrum beslenmenin tüm ağız kanserlerine yatkınlığı artırdığı birtakım çalışmalarda gösterildiğini tabir eden Doç. Dr. Server, lisan kanserinden korunmak için şu tekliflerde bulundu:
“Dil kanserine sebep olan etkenlerden kaçınarak, ağız hijyenine kıymet göstererek lisan kanserinden korunabiliriz. Riski azaltmak için sigara içmeyin, tütün çiğnemeyin, alkol alınımı kısıtlayın, inançlı cinsel alakada bulunun, HPV aşısı olun, ağız hijyeninize dikkat edin, diş protezlerinizi denetim ettirin, nizamlı aralıklarla diş ve ağız muayenesi yaptırın, meyve ve zerzevattan varlıklı beslenin.”
