Dünyada her yıl yaklaşık 2 milyon 300 bin bayana göğüs kanseri tanısı konuyor. Pandemi nedeniyle tertipli sıhhat denetimlerinin ihmal edilmesi ve COVID-19 dehşetiyle doktora, sıhhat kuruluşlarına başvurulmaması, erken tanıyı azaltarak bilhassa ileri evre kanser olaylarında artışa neden oluyor.
Erken teşhis kanser tedavisindeki başarıyı arttırıyor. Yakınmaları olan hastalar, hele bu yakınmalar artarak seyrediyorsa, bunların altta yatan nedeninin ne olduğu konusunda gerekli araştırmaların yapılması için sıhhat kurumlarından kaçmamalı. Bir tarafta pandemi de olsa, sıhhatimizi korumazsak, sıhhati ciddiye almaz isek gerekli tetkik ve tedavileri vaktinde yaptırmazsak bu ihmallerden doğacak ek sorun ve kayıplar COVID-19’un yarattığı hasar ile yarışır hale gelebilir.
Ailesinde kanser hikayesi olanlar erken yaşlarda denetimlerini yapmalı
Göğüs kanserlerinin yaklaşık yüzde 10’u artmış genetik bir riskten ötürü meydana gelmektedir. Bu nedenle aile hikayesi epeyce kıymetlidir. Halk ortasında kalıtsal riskin yalnızca anne tarafından geçtiğine dair yanlış bir inanış var. Bayanlar ‘Benim annemde, teyzemde yok’ diyerek taramalarını önemsemiyor. Lakin büyüklerimizden gelen genler anne ve babadan eşit muhtemellikte geliyor. Ailesinde göğüs kanseri hikayesi olan, genç yaşta ya da agresif cinste göğüs kanseri tanısı alan bireyler en geç 40 yaşından sonra izlenmeli.
Ailesinde kanser hikayesi olan hastalarda erken yaşta yapılacak farklı tetkiklerle göğüs kanseri riski ölçülebiliyor. Risk varsa göğüs dokusunun cerrahi ile büsbütün çıkartılması ve yerine protez yerleştirerek ya da yerleştirmeden göğsün rekonstrüksiyonu mümkün. Bu sayede dışarıdan imgeyi bozmayacak halde göğüs kanseri olma riski yüzde 99 oranında azaltılmış oluyor.
En kıymetli belirti göğüste kitle
Göğüs kanserinin en değerli belirtisi göğüste bir kitlenin olması. Göğüs derisinde kızarıklık, şişme, göğüs başından gelen kanlı akıntı üzere belirtiler de görülebilse de temel olarak kitleye bakmak lazım.
Göğüs kanserinin ağrı ile bir bağı yok. Ağrılı bir göğüs, göğüs kanserine işaret etmez. Ağrının olup olmaması bizim açımızdan da pek bir şey tabir etmiyor. Göğüs kanseri, lenf yolları ile öncelikle koltuk altındaki lenf bezlerine gidiyor. Koltuk altındaki sertlik ve şişlikler de göğüs kanseri belirtisi olabilir.
Göğüs kanseri riskini azaltmak için 8 teklif
Yaş, göğüs kanserinde değerli bir risk ögesi. Özel bir risk faktörü yoksa 40 yaşından itibaren her yıl göğüs muayenesi ve tetkikleri ihmal edilmemeli.
Bedeninizdeki değişikliklerin farkında olun
Bedendeki bir değişikliği erken fark etmek, erken teşhis ve tedavi başarısı açısından değerli. Bedeninizi tanıyıp, yapabiliyorsanız göğüslerinizi ayda bir, adetinizin bitiminden 3 ila 5 gün sonra muayene edebilirsiniz. Bunu yapamayan ya da yapmak istemeyen bayanlarda ısrar etmiyoruz. Kendi kendine göğüs muayenesi artık eskisi kadar önemsenmiyor; kendi kendine muayenede pek çok kitle gözden kaçabiliyor zira. Kıymetli olan nizamlı taramalar.
Ailesinde kanser hikayesi olanlar daha erken yaşlarda denetimlere başlamalı
Göğüs kanserlerinin bir kısmında aile hikayesi ve genetik yapı kıymetli bir faktör. Anne ya da baba tarafında göğüs kanseri ya da bazen yumurtalık kanseri hastalarının olması göğüs kanserine yakalanma riskini yükseltebiliyor. Risk kümesinde olanlar doktorlarına danışarak 40 yaşından evvel sistemli denetimlerini yaptırmaya başlamalı.
Sağlıklı beslenin
Sağlıklı beslenmek kanser riskini düşürebiliyor. Bilhassa de düşük yağlı ve zerzevat, meyve, tahıl yüklü beslenmeye itina gösterilmeli, işlenmiş besinlerden ve fazla şeker tüketiminden kaçınmalı.
Kilonuzu denetim edin, sağlıklı kiloda kalmaya ihtimam gösterin
Obezite, kanser riskini artıran bir faktör. Bu nedenle fazla kilolardan kurtulun, sağlıklı kiloda kalmaya itina gösterin.
Sigaradan uzak durun
Sigara göğüs kanseri riskini arttırıyor. Göğüs kanserinden korunmak için tütün eserlerinden ve sigara içilen ortamlardan uzak durulmalı.
Hareket edin, antrenman yapın
Araştırmalar, sistemli idmanın göğüs kanseri riskini manalı oranda azalttığını gösteriyor. Hareketli bir ömür biçimi benimsenmeli. Mümkünse haftada 5-6 saat antrenman yapılmalı.
Gerilimi yönetin
Hayat biçimi, çalışma şartları ve yüksek gerilim göğüs kanserini tetikleyebiliyor. Gerilimli ortamlardan uzak durmak sıkıntı, lakin gerilimi yönetmek mümkün. Gerilim seviyenizi azaltmak için kendinize uygun prosedürler bulmaya uğraş gösterin.
