Hayatımızın içinde hem fiziken hem de ruhen bağlandığımız olgular var. Büyük resme baktığımızda buna genel bir ad verirsek “Bağımlılık” diyebiliriz.
Bağımlılık kelimesi genelde zararlı alışkanlıkları nitelendiriliyor fakat kendimize zarar verse de vermese de yapmaya devam ettiğimiz pek çok şey bağımlılık kapsamına girebilir.
Çoğu zaman fark etmediğimiz günlük hayatımızda da varlığını koruyanların yanında, duyunca “Bu kadarı da olmaz!” dedirten bağımlılıklar var. İşte insanları etkileyen; psikolojik, sosyolojik hatta biyolojik etkenler doğuran ilginç bağımlılık türleri:
1) Parmak emme bağımlılığı
Listenin başında parmak emme bağımlılığı yer alıyor. Parmak ya da emzik emmek, bebeklerde sakinleştirici bir etkiye sahiptir. Bebeklik ve çocuk döneminde sütten kesilme ile beraber ortaya çıkan parmak emme isteği eğer ebeveyn tarafından engellenmeze ergenlik ve yetişkinlikte de devam edebiliyor. Bu bağımlılık uzun süre devam ettiğinde; ağız içinde sorunlara, emilen parmak boyutunun uzamasına, çene bozukluğuna, sosyalleşememeye ve dişlerin yamuk çıkması gibi ciddi problemlere yol açıyor.
2) Dövme bağımlılığı
Bireyler genelde unutmak istemediği anları hatırlamak, estetik göründüğü için ya da anlamlı bulduğu için yaptırıyor. Bir kez yaptırdıktan sonra önünü alamayan ve sürekli yeni dövmeler yaptırmaya devam eden çokça insan var. Özellikle son zamanlarda gençleri tesiri altına alan dövme bağımlılığı pişmanlık doğuran sonuçlara neden olabiliyor. Dövme yaptırmayı abartıp tüm bedenine hatta yüzlerine kadar dövme yaptırmak, geri dönüşü zor olan bağımlılıkla sonuçlanıyor.
3) Çalışma bağımlılığı
Halk arasında “işkolik” olarak bilinen bu bağımlılık türü bireyi psikolojik açıdan çöküşe sürükleyebilecek kadar ciddi sorunlar oluşturabilir. İşini özveri ile yapmanın ötesine geçip, artık iş yerini hayatının odak noktası yapan kişiler, sosyal çevreden uzaklaşınca yavaş yavaş yalnızlaşmaya başlıyor. Öyle ki iş bağımlısı olan insanlar gece başını yastığa koyduğu anda bile sürekli çalışma hayatını düşünmektedir.
4) Estetik bağımlılığı
Sağlık amacıyla yapılan müdahaleler dışında, günümüz modern çağında başlayan estetik furyası birçok insanı içine almayı başardı.
Özellikle gençler ve kadınlarda görünen estetik ameliyat olma bağımlılığı bedeninde sürekli yeni bir kusur aramasına sebep oluyorken, bir yandan da psikolojik açıdan tatminsizlik duygusunu körüklüyor. Kendiyle barışık olmanın arasına duvar ören estetik bağımlılığı geri dönüşü zor ve gerçekten uzak yapay bir görünüşe sebep oluyor.
5) Kafein bağımlılığı
Eğer her sabah yorgun uyanıyor ve uyanır uyanmaz eliniz kahveye gidiyorsa muhtemelen kafein bağımlısı olabilirsiniz. Kafein bağımlıları insan vücudunun günlük ihtiyacı dışında kafein miktarı alarak buna karşı duyarsızlaşmaya başlıyor ve kahve ihtiyacının sınırı git gide artıyor. Kahve içemediklerinde agresifleşmeye başlayan bireylerde el titremeleri gibi ciddi problemler oluşabiliyor.
6) Vücut geliştirme bağımlılığı
Spor esnasında yapılan egzersizler sinir sisteminde çeşitli kimyasalları salgılar. Endorfin ve dopamin olarak vücutta dolaşan bu kimyasalla bedende bir zevk veya ödül duygusu yaratır. Bu durum da zamanla insan bedeninde bağımlılığa yol açmaktadır.
Başta insan bedenine kazandırılmış en doğru bağımlılık türü olarak görünse de zamanla kas geliştirme ve egzersiz bağımlılığı ciddi sorunlara yol açıyor.
7) Çikolata bağımlılığı
Şeker günlük hayatta hemen hemen herkesin yediği gıdalar içerisinde yer almaktadır. Meyvelerde bulunan bir miktar şeker insan bedeni için yeterliyken çikolatanın tüketim kültürü tarafından piyasaya sürülmesiyle beraber reddedilemeyen besinler arasında ilk sırada yer alıyor.
Çikolata bağımlıları gün içeresinde sıklıkla çikolata yer ve yemediklerinde agresifleşme, mutsuz tavır sergileme gibi çeşitli reaksiyonlar gösterir. Çikolata içerisinde uyuşturucuyu andıran, beynin serotonin hormonu salgılamasına yol açan alkaloidler içerir. Seratonin hormonu ise insana; canlılık, mutluluk ve zindelik hissi verir. Çikolata yendiğinde, bağımlılığa neden olan his ve vazgeçememe dürtüsü ise bundan kaynaklıdır.
