MİTHAT YURDAKUL Ankara – Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı, koronavirüs aşısı ve PCR testi olmayan personellerin durumuna açıklık getirdi. Bu durumdaki çalışanların telafi çalışması ve uzaktan çalışmaya yönlendirilebileceğini bildiren bakanlık, işten çıkarmanın ise, “son çare” olarak görülmesi gerektiğini bildirdi.
Bir mühlet evvel yapılan düzenlemeyle, Kovid aşısı olmayan personellerden zarurî olarak haftada bir defa PCR testi istenmesinin önü açılmıştı. Lakin düzenlemeye karşın pek çok personel, hem aşıdan hem testten kaçındı.
Milliyet’in edindiği bilgiye nazaran, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’nca patronların personellerinden isteyeceği PCR testi ve çalışanların alması gereken tedbirlerin duyurulmasından sonra pek çok uzmanın farklı görüş bildirmesi nedeniyle uygulamada sıkıntılar yaşandı.
Bunun üzerine patronlar, aşı yaptırmayan ve PCR testi ibraz etmeyen çalışanların iş mukavelelerinin haklı sebep ile sona erdirilmesi yahut bu bireylerin işyerlerine alınmaması durumunda çalıştırılmadıkları müddetlerde fiyatları konusunda bakanlıktan görüş istedi.
Hastalığa yakalanırsa
İşverenlerin başvurusunu mevzuat istikametinden inceleyen Çalışma Bakanlığı, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne (TOBB) bilgi verdi. Patronların çalışanlarından isteyeceği PCR testi ve Kovid-19 önlemleri ile ilgili yazının daha evvel 81 vilayet valiliğine gönderildiğini hatırlatan bakanlık, patronların Kovid aşısı tamamlanmamış personelleri sıhhat riskleri konusunda yazılı olarak bilgilendirmesi gerektiğini belirtti. Yazıda, bilgilendirmeye karşın aşı olmayan personellere Kovid tanısı konmasının, toplumsal güvenlik mevzuatı açısından muhtemel sonuçlarının da işverence personellere bildirilmesi istendi.
Fazla çalışma sayılmayacak
İş mevzuatındaki bir düzenlemenin de, “telafi çalışması” olduğuna dikkat çeken bakanlık, patronun 4 ay içinde çalışılmayan müddetler için telafi çalışması yaptırabileceği bildirildi.
Azami titizlik istendi
Bakanlık, bu müddetlerin fazla çalışma sayılmadığını hatırlattı. Bakanlık yazısında, telafi çalışması yaptıracak patronun; gereçkesini ve hangi tarihte çalışmaya başlanacağını emekçiye bildirmesi gerektiğine işaret edildi. Bakanlık yazısında, işyerinde karşılaşabilecekleri sıhhat ve güvenlik riskleri konusunda yazılı bilgilendirmeye karşın aşı yaptırmayan yahut PCR testi sunmayan etmeyen personeller hakkında, sayılan formlarda süreç yapılabileceği söz edildi.
Bakanlık, iş örgütlerine ikazında, personellerin işsiz kalmamaları için azami titizlik gösterilmesini ve Yargıtay kararlarında da vurgulandığı halde, iş mukavelesinin feshinin ise son deva olmasını istedi.
Fesih nasıl olacak?
Aşı ve test yaptırmayan personellerin işten çıkarılması sorusu yöneltilen bakanlık, bilinmeyen müddetli iş mukavelelerinin feshinden evvel durumun öbür tarafa bildirilmesi gerektiğini, iki ile sekiz hafta ortasındaki bildirim mühletlerine uymayan tarafın tazminat ödemek zorunda olduğuna dikkat çekti.
Yazıda, “İşveren bildirim müddetine ilişkin fiyatı peşin vermek suretiyle iş kontratını feshedebilir” denildi. İş Kanunu’na nazaran iş mukavelesi feshinin geçerli sebebe dayandırılması gerektiğine işaret eden bakanlık, aski halde fesihin sonuçları olduğunu hatırlattı.
Bakanlığın yazısında, haklı fesih koşullarına dikkat çekilerek, bu durumlarda patronun, müddetli yahut süresiz iş mukavelelerini bildirim müddetinden evvel feshedebileceği kaydedildi. Yazıda çalışanın hastalık yahut başka nedenlerle çalışamadığı günlerde, iş yahut toplu iş kontratında bu hususta bir karar bulunmaması halinde fiyat alamayacağı hatırlatıldı.
Mukaveleye ayar
Aşı ve test olmayan çalışanlar için alternatifleri de sıralayan bakanlık, meskenden çalışmayı da içine alan uzaktan çalışma mevzuatına dikkat çekerek, “İş alakası direkt uzaktan çalışma kontratı ile kurulabilir yahut halihazırda çalışan çalışanın iş mukavelesi, çalışanın ve patronun mutabakatı halinde, uzaktan çalışma mukavelesine dönüştürülebilir” kararına dikkat çekti.
FOKUS
En çok 3 saat, tatil günü yasak…
İş Kanunu’nda “telafi çalışması”, “Zorunlu nedenlerle işin durması, ulusal bayram ve genel tatillerden evvel yahut sonra işyerinin tatil edilmesi yahut benzeri nedenlerle işyerinde olağan çalışma müddetlerinin değerli ölçüde altında çalışılması yahut büsbütün tatil edilmesi ya da emekçinin talebi ile kendisine müsaade verilmesi hallerinde, patron 4 ay içinde çalışılmayan mühletler için telafi çalışması yaptırabilir” tabiri ile anlatılıyor. Telafi çalışmaları, günlük en çok çalışma müddeti olan 11 saati aşmamak koşulu ile günde 3 saatten fazla olamıyor. Tatil günü telafi çalışması yasak.
